زلزله یکی از ترسناک‌ترین و خطرناک‌ترین حوادث طبیعی است که هر لحظه ممکن است به ما حمله کند و زندگی و دارایی‌های ما را به خطر بیاندازد. برای جلوگیری از این فاجعه و نجات خود و عزیزانمان در این شرایط، باید همیشه آماده باشیم و نکات ایمنی را در ذهن داشته باشیم. در این مقاله به شما چند نکته و تجهیز ضروری را معرفی می‌کنیم که باید در خانه یا محل کار خود داشته باشید.
اقدامات پیشگیرانه قبل از زلزله
1- برای جلوگیری از سقوط ساختمان‌ها و اشیاء سنگین، باید از مواد و روش‌هایی استفاده کنیم که در برابر زلزله مقاوم باشند. مثلاً از بتن مسلح، فولاد و چوب برای ساخت سازه‌ها و از قفل، بست و چسب برای محکم کردن اجسام سنگین به دیوار یا کف استفاده کنیم¹². این کار باعث می‌شود که در صورت وقوع زلزله، احتمال آسیب دیدن ما و اطرافیانمان کاهش یابد.
2- باید یک جعبه کمک های اولیه و کیف نجات تهیه کنیم و در یک مکان امن و قابل دسترس قرار دهیم. این کیف باید شامل وسایلی باشد که برای نجات، بقا و کمک رسانی در شرایط اضطراری لازم هستند. مثلاً آب، غذا، جعبه کمک‌های اولیه، چراغ قوه، رادیو، ابزار چند منظوره، پتو، لوازم بهداشتی و اسناد و مدارک مهم. این کیف می‌تواند جان ما را در زمان بحران نجات دهد.
3- باید نحوه قطع شیرهای آب، گاز و برق را یاد بگیریم و در صورت لزوم از آنها استفاده کنیم. این کار باعث می‌شود که از انفجار گاز، آتش‌سوزی یا شوک الکتریکی جلوگیری کنیم.
4- باید با خانواده و همسایگان برنامه‌ریزی کنیم که در صورت وقوع زلزله چه کارهایی باید انجام دهیم و کجا یکدیگر را ملاقات کنیم. این کار باعث می‌شود که در زمان بحران، با هم هماهنگ باشیم و از وضعیت یکدیگر اطلاع داشته باشیم.
- باید در مانورهای زلزله در مدارس یا محل کار شرکت کنیم تا نحوه مواجهه با این حادثه را یاد بگیریم. این کار باعث می‌شود که در زمان واقعی، بتوانیم بهترین تصمیم را بگیریم و از خطرات زلزله دوری کنیم.
بهتر است یک یا چند جلیقه محافظتی در ساختمان داشته باشیم تا در صورت اتش سوزی و یا ریزش ساختمان بتوانیم کمی بیشتر از خودمان محافظت کنیم.
خین زلزله باید به چه نکاتی توجه کرد؟
- باید خونسردی خود را حفظ کنیم و از واکنش‌های عجولانه و نادرست خودداری کنیم. این کار باعث می‌شود که از افزایش استرس و اشتباه کردن جلوگیری کنیم.
- باید به یک مکان امن پناه ببریم و از سر و گردن خود با دست یا هر چیزی که در دسترس است، محافظت کنیم. مکان‌های امن می‌توانند زیر میزها یا صندلی‌های سنگین، کنار ستون‌ها یا دیوارهای باربر، داخل کابین آسانسور یا درون خودرو باشند. این کار باعث می‌شود که از آسیب دیدن توسط اشیاء سقوطی یا ترک‌های زمین احتمالی جلوگیری کنیم.
- باید از پنجره‌ها، آینه‌ها، شیشه‌ها، لوسترها، قفسه‌ها و ساختمان‌ها دوری کنیم و از خارج شدن از ساختمان یا ورود به آن خودداری کنیم. این کار باعث می‌شود که از شکستن یا سقوط این اشیاء و برخورد آنها با ما جلوگیری کنیم.
- باید از آسانسور، پله‌ها، پل‌ها و تونل‌ها استفاده نکنیم و از نزدیک شدن به تیرهای برق یا هر چیزی که امکان سقوط آن وجود دارد، بپرهیزیم. این کار باعث می‌شود که از گیر کردن در این مکان‌ها یا برخورد با این اشیاء خطرناک جلوگیری کنیم.
اقدامات بعد از زلزله
- باید از صدمه دیدگی خود و اطرافیانمان اطمینان حاصل کنیم و در صورت نیاز به کمک‌های اولیه یا احیای قلبی ریوی اقدام کنیم. این کار باعث می‌شود که از افزایش خونریزی، عفونت یا مرگ جلوگیری کنیم.
- باید از وضعیت لوله‌های آب، گاز و سیم‌کشی برق بررسی کنیم و در صورت مشاهده هرگونه آسیب‌دیدگی، شیرهای اصلی را ببندیم و جریان برق را قطع کنیم. این کار باعث می‌شود که از انفجار گاز، آتش‌سوزی یا شوک الکتریکی جلوگیری کنیم.
- باید از کیف نجات زلزله استفاده کنیم و به دنبال مکانی امن و دور از خطر بگردیم. این کار باعث می‌شود که از نیازهای اساسی مانند آب، غذا، پوشاک و پزشکی برخوردار شویم و از سرما، گرما یا حیوانات وحشی محافظت کنیم.
- باید از رادیو یا تلفن همراه برای دریافت اخبار و اطلاعات مربوط به زلزله و راهنمایی‌های امدادی استفاده کنیم. این کار باعث می‌شود که از وضعیت منطقه، میزان خسارت و احتمال وقوع زلزله‌های بعدی آگاه شویم و بتوانیم بهترین تصمیم را بگیریم.
- باید با خانواده و همسایگان همکاری کنیم و در صورت امکان به کمک دیگران بشتابیم. این کار باعث می‌شود که از تنهایی و ناامیدی جلوگیری کنیم و احساس همبستگی و مسئولیت را تقویت کنیم.
نتیجه گیری
زلزله یک پدیده طبیعی است که می‌تواند به انسان‌ها و محیط زیست آسیب‌های جبران ناپذیری وارد کند. برای کاهش این آسیب‌ها و افزایش شانس زنده ماندن در این شرایط، باید از قبل آماده باشیم و نکات ایمنی را در ذهن داشته باشیم. در این مقاله به شما چند نکته و تجهیز ضروری را معرفی کردیم که باید در خانه یا محل کار خود داشته باشید.
